Το μεγαλύτερο ποσοστό του γυναικείου πληθυσμού έχει ταλαιπωρηθεί τουλάχιστον μία φορά στη ζωή του από κολπίτιδα ή ουρολοίμωξη. Οι γυναίκες συνήθως εύχονται και αυτό το Καλοκαίρι να είναι «καθαρό», δηλαδή να το απολαύσουν χωρίς γυναικολογικά προβλήματα! Οι συνθήκες που επικρατούν αυτή την εποχή, ευνοούν την ανάπτυξη των μολύνσεων όπως: η μολυσμένη θάλασσα, οι βρώμικες αμμουδιές, η υγρασία και φυσικά η ανεπαρκής τήρηση των κανόνων υγιεινής στην ευαίσθητη περιοχή. Τα συμπτώματα σε αρκετές παθήσεις είναι κοινά, το ίδιο και η πρόληψη – ή τουλάχιστον οι βασικές αρχές της.

Τα συμπτώματα ποικίλλουν ανάλογα με το είδος του μικροβίου όπως: μεταβολή στην ποσότητα ή την ποιότητα των κολπικών εκκρίσεων, δύσοσμα υγρά, ερεθισμός ή κνησμός (φαγούρα) στην ευαίσθητη περιοχή, τσούξιμο κατά την διάρκεια της ούρησης, εμφάνιση κάποιας δερματικής βλάβης (φυσαλίδα, βλατίδα ή έλκος) στην περιοχή, πόνος κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής.

Αίτια: η εμφάνιση της κολπίτιδας, δηλαδή φλεγμονή του κόλπου του κατώτερου γεννητικού σωλήνα, ευνοείται από την υγρασία, το ευάλωτο ανοσοποιητικό σύστημα λόγω κακής διατροφής και έλλειψης ύπνου, το stress, το κάπνικσμα, το αλκοόλ, την υπερβολή στις κολπικές πλύσεις και τη λήψη αντιβιοτικών τα οποία μπορεί να καταστρέψουν τη φυσιολογική χλωρίδα του κόλπου.

Η κολπίτιδα προκαλείται από κοινά μικρόβια, τριχομονάδες, μυκόπλασμα, χλαμύδια, μύκητες που καραδοκούν στην άμμο, στη μολυσμένη θάλασσα, καθώς και σε πισίνες αμφιβόλου καθαριότητας. Πιο συχνή είναι η βακτηριακή κολπίτιδα, που οφείλεται στην Gardnerella vaginalis, πολλές γυναίκες δεν παρουσιάζουν συμπτώματα, άλλες, παρατηρούν λευκά κολπικά υγρά που έχουν δυσάρεστη οσμή (σαν ψάρι).

Λοιμώξεις του κατώτερου γεννητικού σωλήνα από:

Candida Albicans: Είναι ένας μύκητας που βρίσκεται φυσιολογικά στο ορθό (παχύ έντερο), μπορεί να βρεθεί και στον κόλπο σε μικρό αριθμό, αφού το οξύ περιβάλλον του κόλπου είναι κατάλληλο για την επιβίωση του, χωρίς να προκαλεί συμπτώματα. Αποτελεί την πιο συχνή φλεγμονή του κατώτερου γεννητικού συστήματος. Περίπου το 70% των γυναικών προσβάλλονται κάποια στιγμή της ζωής τους από αυτήν. Εμφανίζεται συχνότερα στις ηλικίες 18-35 ετών και κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες. Λοίμωξη είναι δυνατό να προκύψει όταν υπάρχουν ορισμένες προδιαθεσικές καταστάσεις:

  1. Εγκυμοσύνη: Η υψηλή συγκέντρωση των ορμονών μπορεί να μεταβάλλει τοπικά την οξύτητα του κόλπου και να ευνοήσει την ανάπτυξη τους.
  2. Ανοσοκατασταλτικά φάρμακα: Εδώ περιλαμβάνονται κυτταροτοξικά φάρμακα και κορτικοστεροειδή.
  3. Αντιβίωση: Η αντιβίωση δεν καταστρέφει μόνο τους παθογόνους μικροοργανισμούς που απειλούν τον οργανισμό αλλά και τα μικρόβια της φυσιολογικής χλωρίδας στα οποία περιλαμβάνονται και οι γαλακτοβάκιλλοι του κόλπου και δρουν προστατευτικά.
  4. Χρόνια αναιμία και γλυκοζουρία (σακχαρώδης διαβήτης)

Στην κλινική εξέταση θα αποκαλυφθεί φλεγμονή στην περιοχή του κόλπου και του αιδοίου με λευκές πλάκες προσκολλημένες στα τοιχώματα που όταν απομακρύνονται αποκαλύπτονται ερυθρωπές περιοχές. Η θεραπεία πρέπει να γίνεται και στους δύο συντρόφους, η ασθενής θα πρέπει να χρησιμοποιεί βαμβακερά εσώρουχα και προφυλακτικά.

Gardnerella Vaginallis: Το κύριο χαρακτηριστικό αυτής της λοίμωξης είναι η μη ερεθιστική δύσοσμη υπερέκκριση που θυμίζει οσμή ψαριού. Η έκκριση είναι γκριζωπή, λεπτόρρευστη και πολλές φορές εμφανίζει φυσαλίδες, ενώ στο κολπικό επίχρισμα test Παπανικολάου παρουσιάζονται χαρακτηριστικά κύτταρα διαγνωστικά της λοίμωξης.

Trichomonas Vaginallis: Η τριχομονάδα του κόλπου ανήκει στα πρωτόζωα, στις γυναίκες προσβάλλει τον κόλπο και την ουρήθρα, ενώ στους άνδρες την ακροποσθία. Αποτελεί τη συχνότερη αιτία ερεθιστικής κολπικής έκκρισης και μεταδίδεται κυρίως με τη σεξουαλική επαφή. Οι τριχομονάδες καταναλώνουν το γλυκογόνο σε βάρος των γαλακτοβάκιλλων του κόλπου, οι οποίοι τελικά εξαφανίζονται. Το αποτέλεσμα είναι το pH του κόλπου να αυξηθεί και να φτάσει το 5,5 και να ευνοηθεί περαιτέρω η ανάπτυξη των βακτηριδίων. Στην οξεία φάση οι ασθενείςς παραπονούνται για έντονη ευαισθησία του κόλπου, πόνο, κνησμό, ερεθιστική υπερέκκριση καθώς και δυσουρία και πόνο στην σεξουαλική επαφή. Στον κόλπο παρατηρούνται σχηματισμοί που μοιάζουν με φράουλα και άφθονη, δύσοσμη και αφρώδης έκκριση. Η θεραπεία περιλαμβάνει και το σεξουαλικό σύντροφο της γυναίκας.

Chlamydia Trachomatis: Τα αρχικά συμπτώματα στις γυναίκες είναι ήπια. Μπορεί να υπάρχει έκκριση που ποικίλει ανάλογα με τη σοβαρότητα της πάθησης. Πολλές φορές η πρώτη ένδειξη είναι η εμφάνιση σαλπιγγίτιδας και μάλιστα αποτελεί τη συχνότερη αιτία χρόνιας φλεγμονής της πυέλου και την κυριότερη αιτία στειρότητας.

Γονόρροια: Η γονόρροια αυξάνει τον κίνδυνο σαλπιγγίτιδας και στείρωσης τα συμπτώματα αρχικά είναι ήπια. Η αρχική κλινική εικόνα περιλαμβάνει την ουρηθρίτιδα, την έκκριση του κόλπου και τη διαταραχή του εμμηνορρυσιακού κύκλου. Μετά την οξεία φάση παραμένει η κολπική έκκριση που συνοδεύεται από φλεγμονή της πυέλου ( μήτρα, ωοθήκες, σάλπιγγες και παραμήτρια χώρα). Η θεραπεία γίνεται με τη χορήγηση υψηλών δόσεων πενικιλίνης από το στόμα.

Οι φυσιολογικοί μηχανισμοί άμυνας είναι:

  • Η οξύτητα του κόλπου: με την επίδραση των ορμονών των ωοθηκών παράγεται γλυκογόνο από το κολπικό επιθήλιο, το οποίο μετατρέπεται σε γαλακτικό οξύ από τους γαλακτοβάκιλλους του κόλπου. To γαλακτικό οξύ διατηρεί το pH του κόλπου όξινο, μεταξύ 3 και 4 και εμποδίζει την ανάπτυξη άλλων μικροοργανισμών.
  • Το παχύ στρώμα του κολπικού τοιχώματος από πλακώδες επιθήλιο: Αποτελεί ένα σημαντικό φυσικό φραγμό που μέσω της συνεχούς αποφολίδωσης της επιφανειακής στιβάδας εμποδίζεται η εγκατάσταση των μικροοργανισμών. Στις έφηβες και στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες το επιθήλιο λόγω της έλλειψης των ωοθηκικών ορμονών είναι λεπτό και τραυματίζεται εύκολα.
  • Η κλειστή είσοδος του κόλπου: Στα κορίτσια η είσοδος του κόλπου διατηρείται κλειστή από τον παρθενικό υμένα και προφυλάσσεται έτσι από τις λοιμώξεις. Με την έναρξη της σεξουαλικής ζωής και με τους τοκετούς ο φυσικός αυτός φραγμός γίνεται λιγότερο σημαντικός.
  • Οι αδενικές εκκρίσεις από τον τράχηλο και τους αδένες του προδόμου του κόλπου: Αποβάλλονται συνεχώς προς τα έξω συμβάλλοντας στον καθαρισμό του κόλπου από τα άχρηστα προϊόντα. Οι εκκρίσεις του τραχήλου περιέχουν ανοσοσφαιρίνες και σημαντικό αριθμό λεμφοκυττάρων και πολυμορφοπύρηνων.

Μέτρα προστασίας

  • Φροντίστε την υγιεινή της περιοχής των γεννητικών οργάνων. Καθημερινό πλύσιμο με νερό και ένα προϊόν ειδικό για την περιοχή με ουδέτερο pΗ, που δεν μεταβάλλει την τοπική χλωρίδα και οξύτητα.
  • Μη χρησιμοποιείτε ισχυρά αντισηπτικά. Ιδιαίτερη φροντίδα χρειάζεστε και τις δύσκολες μέρες της περιόδου. Φροντίζετε να πλένετε την περιοχή καθημερινά και να αλλάζετε συχνά σερβιέτα ή ταμπόν. Η μήτρα στη διάρκεια της έμμηνης ρύσης είναι πολύ πιο ευάλωτη σε μολύνσεις. Προληπτικά, μπορείτε να κάνετε κολπικές πλύσεις με βάμμα καλεντούλας (2 κ.γ. βάμμα καλεντούλας / λίτρο νερού). Επίσης, είναι καλό να προσθέτετε στο φαγητό σας βότανα με αντιμικροβιακή δράση, όπως είναι η ρίγανη, το δεντρολίβανο και το θυμάρι.
  • Μία ακόμα εναλλακτική θεραπεία που θεωρείται αποτελεσματική είναι οι κάψουλες σκόρδου καθώς και οι κάψουλες αιγυπτιακού κύμινου.
  • Προτιμάτε τη χρήση βαμβακερών εσωρούχων, τα οποία αλλάζετε καθημερινά. Αποφεύγετε τη συχνή χρήση στενών παντελονιών.
  • Στις σεξουαλικές επαφές με κάποιο καινούργιο σύντροφο χρησιμοποιείτε πάντα προφυλακτικό. Σώζει ζωές και διαφυλάττει την υγεία του γεννητικού συστήματος.
  • Αν χρειαστεί να πάρετε κορτικοστεροειδή ή αντιβίωση, προσέξτε για τυχόν ανάπτυξη μυκητιασικής κολπίτιδας.
  • Καταναλώνετε σε τακτική βάση γιαούρτι με ζωντανούς λακτοβάκιλλους, έχει διαπιστωθεί ότι έχει ευεργετική επίδραση στη διατήρηση της φυσιολογικής χλωρίδας του κόλπου.
  • Οι κάψουλες acidophilus, η λήψη τους από το στόμα ενισχύει την φυσιολογική χλωρίδα του παχέος εντέρου και του κόλπου.
  • Οι βιταμίνες Β είναι απαραίτητες για όλες τις λειτουργίες του οργανισμού και για την αντίσταση στις λοιμώξεις.
  • Βιταμίνη C για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και την αποτοξίνωση του οργανισμού.
  • Μην δανείζεστε ξένα εσώρουχα και μη σκουπίζεστε με ξένες πετσέτες.
  • Στην παραλία μετά το μπάνιο μη μένετε με βρεγμένο μαγιώ.
  • Χρησιμοποιείτε και πετσέτα και ψάθα, προστατεύεστε καλύτερα από τους μικροοργανισμούς που μπορεί να βρίσκονται στην άμμο και να μεταφερθούν στην ευαίσθητη περιοχή.
  • Μετά την αφόδευση σκουπίζεστε πάντα με κατεύθυνση από μπροστά προς τα πίσω για να αποφύγετε τη μόλυνση του κόλπου με μικρόβια από το έντερο.
  • Αποφύγετε την υπερβολική κατανάλωση άσπρης ζάχαρης.
  • Καταναλώνετε άφθονα υγρά και φρούτα.
  • Κάντε κολπικές πλύσεις με νερό, προσθέτοντας 3 σταγόνες αιθέριου έλαιου tee tree / λίτρο νερού, με προσοχή όμως, για να μην προκληθεί περαιτέρω ερεθισμός. Αν υποφέρετε από έντονη φαγούρα και τσούξιμο, μπορεί να σας βοηθήσει το έλαιο Kreosotum.
  • Για την αντιμετώπιση της φαγούρας, διαλύστε ένα κουταλάκι του γλυκού μπέικιν πάουντερ (sodium bicarbonate ή σόδα διτανθρακική) σε ένα ποτήρι νερό. Ξεπλύντε την περιοχή του αιδοίου. Ή με υδραστίδα χρησιμοποιείστε δύο κουταλάκια του γλυκού σε δύο κούπες νερό. Πλυθείτε μ’ αυτό το διάλυμα 2 φορές την ημέρα επί πέντε ημέρες.

Διατροφή:

Αποφύγετε τα ξινά (κιτρικά φρούτα, τομάτες κλπ.) τη ζάχαρη, το άσπρο αλεύρι. Τρώτε τροφές πλούσιες σε βιταμίνη Β (λαχανικά με σκουρόχρωμα φύλλα), καθώς και γιαούρτι και ωμό σκόρδο αν δεν έχετε χαμηλή αρτηριακή πίεση και γαστρεντερικά προβλήματα.

Επίσης: Μετά το πλύσιμο (είτε στο χέρι, είτε στο πλυντήριο), ξεβγάλτε τα εσώρουχα σε μια λεκάνη με λίγο ξύδι. Το ξύδι διασπά και απομακρύνει αποτελεσματικότερα το απορρυπαντικό από τα ρούχα. χρησιμοποιείτε απορρυπαντικά “οικολογικού” τύπου ή με την ένδειξη “για παιδικά ρούχα”, να τα ξεπλένετε και με ξύδι στο τέλος.

Στέλλα Καζίκα
Ιατρός Κυτταρολόγος-Ομοιοπαθητικός